De Rechtbank Noord-Nederland is een experiment begonnen met een ‘Spreekuurrechter’. Een korte, snelle en laagdrempelige manier om een geschil aan de rechter voor te leggen. Wat is het en hoe werkt het?
De Spreekuurrechter is het antwoord van de Rechtbank Noord-Nederland op de tendens dat steeds meer rechtzoekenden niet naar de rechter stappen vanwege de hoge kosten. Niet alleen de advocaatkosten kunnen fors zijn, ook en vooral de stijging van de griffierechten en de bezuinigingen bij de gefinancierde rechtsbijstand spelen daarbij een rol. Zeker als het financieel belang bij het geschil wat minder groot is, dan zijn dat wel drempels om de stap naar de rechter te maken.
Het wetboek gaf procespartijen al de mogelijkheid om bepaalde geschillen aan de kantonrechter voor te leggen, ook al zou een andere rechter bevoegd zijn geweest. In zo’n geval bepaalt de kantonrechter de wijze waarop geprocedeerd zal worden. Die ruimte is nu ingevuld door de Rechtbank Noord-Nederland. Geschillen die ter vrije beoordeling van partijen staan, kunnen aan de rechter worden voorgelegd. Ter toelichting op de website is vermeld dat partijen wel moeten openstaan voor een goed gesprek en een minnelijke oplossing. De rechtzoekende die een principiële uitspraak wil hebben, kan beter de gewone weg bewandelen.
Beide partijen bij het conflict moeten het erover eens zijn om de kwestie aan de Spreekuurrechter voor te leggen. Vervolgens wordt in overleg met het Bureau Spreekuurrechter bepaald wanneer de kwestie zal worden behandeld. Beide partijen verschijnen bij de Spreekuurrechter en er wordt getracht om een goede oplossing in overleg te vinden. Als het echter nodig is, dat de Spreekuurrechter een vonnis wijst, dan kan en dan zal dat ook het geval zijn. Dit vonnis is te beschouwen als een gewoon vonnis van de kantonrechter, zodat partijen eventueel ook hoger beroep kunnen instellen.
Dit initiatief van de rechtbank is alleen maar toe te juichen. De verhoging van de griffierechten, en de versobering van het systeem van de gesubsidieerde rechtsbijstand hebben ervoor gezorgd dat het in de afgelopen tijd steeds moeilijker is geweest voor de rechtzoekende met een kleinere beurs of een kleiner belang, een oordeel van de rechter te krijgen. Door een kwestie via de Spreekuurrechter te laten behandelen, kunnen de betrokken partijen op een relatief informele manier tegen geringe kosten en op korte termijn uitspraak krijgen, dan wel een bemiddeling krijgen van een rechter waarmee ze verder kunnen. Dit zijn de rechtzoekenden waarvoor wij, gelet op genoemde factoren, steeds minder konden betekenen. Rotshuizen Geense Advocaten complimenteert de rechtbank met het initiatief.
