Vorige week heeft de Hoge Raad een interessant arrest gewezen, waarin vragen van de Rechtbank Rotterdam worden beantwoord over de inzage in een medisch dossier door een juridisch adviseur van de medische hulpverlener die door de patiënt aansprakelijk is gesteld. Is hier toestemming van de patiënt voor nodig? En wat als de patiënt die toestemming niet geeft?
Wat was er aan de hand?
In deze kwestie speelde kort samengevat het volgende. De patiënte is in een ziekenhuis geopereerd, waarbij haar darm is geperforeerd. Zij heeft vervolgens het ziekenhuis aansprakelijk gesteld wegens verwijtbaar medisch handelen. Om de aansprakelijkstelling te kunnen beoordelen, heeft het ziekenhuis de patiënte verzocht haar te machtigen om de medische gegevens met betrekking tot de aansprakelijkstelling over te leggen aan de medisch adviseur van de beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar van het ziekenhuis. De machtiging houdt bovendien in dat de patiënte ermee instemt dat de medisch adviseur aan de betrokken medewerkers, adviseurs, schaderegelaars en arbeidsdeskundigen die ten behoeve van de aansprakelijkheidsverzekeraar van het ziekenhuis werken, de medische gegevens verstrekt die voor behandeling van de schadekwestie van belang kunnen zijn. De advocaat van de patiënte heeft de medische stukken in een gesloten envelop aan de aansprakelijkheidsverzekeraar gezonden, waarbij hij schrijft dat de patiënte uitsluitend toestemming geeft aan de medisch adviseur om de gegevens in te zien.
Het ziekenhuis start vervolgens een procedure bij de Rechtbank Rotterdam en de rechtbank stelt over deze kwestie onder andere de volgende prejudiciële vragen aan de Hoge Raad:
Is toestemming van de patiënte vereist?
De Hoge Raad overweegt dat zowel artikel 9 lid 1 van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) als artikel 88 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) alsook artikel 7:457 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) een verbod bevatten om medische gegevens van een patiënt te verstrekken aan iemand anders dan de patiënt. Dit verbod staat niet in de weg aan de verstrekking van medische gegevens aan iemand anders dan de patiënt, indien deze verstrekking berust op de expliciete en rechtsgeldige toestemming van de betreffende patiënt. Vervolgens dient te worden beoordeeld of er ook gegevens mogen worden verstrekt aan de juridisch adviseur zonder toestemming. Hiervoor is een wettelijke grondslag noodzakelijk. De Hoge Raad gaat dan in verschillende wetten op zoek naar een grondslag om gegevens te mogen verstrekken in een buitengerechtelijke fase aan de juridisch adviseur van de medisch hulpverlener, maar vindt die grondslag niet. De conclusie van de Hoge Raad is daarom dat toestemming van de patiënt nodig is.
Waar moet de toestemming aan voldoen?
De Hoge Raad overweegt dat in het algemeen een medische machtiging volstaat waarin de patiënt toestemming verleent voor het delen van (i) relevante medische gegevens met (ii) genoemde functionarissen zoals een ziekenhuisjurist en/of een schadebehandelaar of jurist van de verzekeraar (iii) ten behoeve van de buitengerechtelijke afhandeling (iv) van een in die machtiging aangeduid voorval, terwijl (v) die machtiging vergezeld gaat van een toelichting waarin wordt uiteengezet waarom een medische machtiging wordt verlangd. Als de patiënt om toestemming wordt gevraagd, is het daarom van belang dat de machtiging van de patiënt deze punten bevat, zodat de patiënt weet waarvoor hij toestemming geeft en de toestemming indien nodig ook aangetoond kan worden.
Wat als er geen toestemming wordt gegeven?
Het is mogelijk dat een patiënt geen toestemming verleent. De Hoge Raad overweegt dat indien de patiënt zich hiertegen verzet en weigert een machtiging zoals hierboven omschreven te verstrekken, de aansprakelijk gestelde medisch hulpverlener geen inhoudelijk standpunt hoeft in te nemen over de aansprakelijkstelling, omdat hij hier niet over heeft kunnen overleggen met een jurist.
De Hoge Raad geeft met dit arrest duidelijkheid over de inzage in een medisch dossier in de buitengerechtelijke fase door een jurist die is ingeschakeld door een medisch hulpverlener die aansprakelijk is gesteld. De uitspraak van de Hoge Raad is in zijn geheel te lezen via deze link. Voor vragen over het recht van inzage in een (medisch) dossier, kunt u natuurlijk contact opnemen met mij of een van mijn collega’s.
Thema:
Zorg en welzijn
Auteur:
mr. José Kemper
